کد مطلب:276855 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:126
معنای کلمه مولی
در كتاب لغت «لسان العرب» در ماده ی (ولی) می نویسد:
مولی معنای متعددی دارد و بر افراد زیادی اطلاق می شود كه از جمله آنها: مولی بمعنی خداوند، و مولی بمعنی مالك عبد، و مولی بمعنی تابع و پیرو، و مولی بمعنی
[ صفحه 128]
دوست و مولی بمعنی یاور و مولی بمعنی آزاد كننده ی برده و مولی بمعنی انسان آزادشده ی از قید بردگی و بندگی می باشد. و سپس اضافه می كند كه بیشتر این معانی در حدیث هم آمده است.
كلمه ی مولی و موالی هر دو در قرآن مجید آمده و ریشه قرآنی دارد، و در بیشتر معانی یاد شده بكار رفته است. كه جهت روشن شدن معنای كلمه ی مولی. به برخی از آیات قرآن اشاره می كنیم.
آنجا كه مولی بمعنی خداوند بكار رفته چنین آمده است:
«فاعلموا أن الله مولاكم نعم المولی و نعم النصیر» [1] .
بدانید خداوند سرپرست و تدبیر كننده ی امور شماست، بهترین مدیر و بهترین یار است.
و در آنجا كه مولی بمعنی «آقا» بكار رفته، چنین است:
«أحدهما أبكم لایقدر علی شی ء و هو كل علی مولاه». [2] .
یكی از آن دو، لال مادرزاد است، و هیچ كاری از او برنمی آید و او سربار آقای خود می باشد.
همچنین آیه ی چهاردهم سوره ی تحریم [3] كه در قرآن شریف آمده، و در تفسیر آن وارد شده است كه مقصود از آن وجود مقدس مولی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام است، و آیات دیگری نیز كه در این زمینه وارد شده، و مؤید آن فرموده ی پیغمبر اكرم صلی الله علیه و اله است كه درباره ی علی علیه السلام فرمود: «من كنت مولاه فهذا علی مولاه».
و در جائی كه مولی بمعنی دوست بكار رفته، آمده است:
«یوم لایغنی مولی عن مولی». [4] .
روزی كه هیچ دوستی از هیچ دوستی نمی تواند حمایت كند.
و آیات دیگری هم هست كه با ملاحظه ی آیات قبل و بعد هر آیه و تفسیر آن معانی
[ صفحه 129]
واقعی هر یك از آنها بدست می آید.
مفهوم اصلی كلمه ی «مولی» پیوند و قرابت و نزدیكی است و لذا در مورد دو چیز كه در پهلوی یكدیگر و متصل بهمدیگر بوده و در مجاورت هم قرار گرفته باشند كلمه ی «ولا» یا «ولی» و یا كلمه ی مولی بكار برده می شود.
این كلمه غالبا در دو معنای مخالف یكدیگر استعمال می شود. مثلا همانطوریكه قبلا اشاره شد، در بسیاری از موارد، هم به خداوند اطلاق شده و هم بمعنی آقا و سرور آمده است، و هم در مورد بندگان و بردگان و آزادشدگان استعمال شده است.
- به هر تقدیر یكی از معانی معروف و مشهور كلمه ی «موالی» آزادشدگان می باشد كه این كلمه در زمان رسول خدا صلی الله علیه و اله در مورد بندگان آزادشده بكار می رفته و به كسانی كه قبلا برده بوده اند، به آنها و فرزندانشان «مولی» می گفتند.
مولی معنای متعددی دارد و بر افراد زیادی اطلاق می شود كه از جمله آنها: مولی بمعنی خداوند، و مولی بمعنی مالك عبد، و مولی بمعنی تابع و پیرو، و مولی بمعنی
[ صفحه 128]
دوست و مولی بمعنی یاور و مولی بمعنی آزاد كننده ی برده و مولی بمعنی انسان آزادشده ی از قید بردگی و بندگی می باشد. و سپس اضافه می كند كه بیشتر این معانی در حدیث هم آمده است.
كلمه ی مولی و موالی هر دو در قرآن مجید آمده و ریشه قرآنی دارد، و در بیشتر معانی یاد شده بكار رفته است. كه جهت روشن شدن معنای كلمه ی مولی. به برخی از آیات قرآن اشاره می كنیم.
آنجا كه مولی بمعنی خداوند بكار رفته چنین آمده است:
«فاعلموا أن الله مولاكم نعم المولی و نعم النصیر» [1] .
بدانید خداوند سرپرست و تدبیر كننده ی امور شماست، بهترین مدیر و بهترین یار است.
و در آنجا كه مولی بمعنی «آقا» بكار رفته، چنین است:
«أحدهما أبكم لایقدر علی شی ء و هو كل علی مولاه». [2] .
یكی از آن دو، لال مادرزاد است، و هیچ كاری از او برنمی آید و او سربار آقای خود می باشد.
همچنین آیه ی چهاردهم سوره ی تحریم [3] كه در قرآن شریف آمده، و در تفسیر آن وارد شده است كه مقصود از آن وجود مقدس مولی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام است، و آیات دیگری نیز كه در این زمینه وارد شده، و مؤید آن فرموده ی پیغمبر اكرم صلی الله علیه و اله است كه درباره ی علی علیه السلام فرمود: «من كنت مولاه فهذا علی مولاه».
و در جائی كه مولی بمعنی دوست بكار رفته، آمده است:
«یوم لایغنی مولی عن مولی». [4] .
روزی كه هیچ دوستی از هیچ دوستی نمی تواند حمایت كند.
و آیات دیگری هم هست كه با ملاحظه ی آیات قبل و بعد هر آیه و تفسیر آن معانی
[ صفحه 129]
واقعی هر یك از آنها بدست می آید.
مفهوم اصلی كلمه ی «مولی» پیوند و قرابت و نزدیكی است و لذا در مورد دو چیز كه در پهلوی یكدیگر و متصل بهمدیگر بوده و در مجاورت هم قرار گرفته باشند كلمه ی «ولا» یا «ولی» و یا كلمه ی مولی بكار برده می شود.
این كلمه غالبا در دو معنای مخالف یكدیگر استعمال می شود. مثلا همانطوریكه قبلا اشاره شد، در بسیاری از موارد، هم به خداوند اطلاق شده و هم بمعنی آقا و سرور آمده است، و هم در مورد بندگان و بردگان و آزادشدگان استعمال شده است.
- به هر تقدیر یكی از معانی معروف و مشهور كلمه ی «موالی» آزادشدگان می باشد كه این كلمه در زمان رسول خدا صلی الله علیه و اله در مورد بندگان آزادشده بكار می رفته و به كسانی كه قبلا برده بوده اند، به آنها و فرزندانشان «مولی» می گفتند.
[1] سوره ي انفال آيه ي 4.
[2] سوره ي نحل آيه ي 76.
[3] فان الله هو مولاه و جبريل و صالح المؤمنين - سوره ي تحريم آيه ي 4.
[4] سوره ي دخان، آيه ي 41.